Αν κάποιος δεν γνώριζε ότι ο εικονιζόμενος Ιταλός ήταν ένας πρώην Ευρωβουλευτής, που σήμερα βρίσκεται κατηγορούμενος από τις βελγικές αρχές για απάτη, ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά, η φάτσα του θα παρέπεμπε σε Ναπολιτάνο capo που διευθύνει μικρή επαρχιακή συμμορία της γείτονος χώρας.
Ο Ιταλός Παντζέρι ή Πανιτζέρι, δεν είχε κανένα λόγο να εμπλακεί σε μαφιόζικες ομάδες που ελέγχουν μικρομάγαζα, πορvεία ή βαποράκια διακίνησης ναρκωτικών, και να κινδυνεύει η ζωή του σε ένα από τα συνηθισμένα -στο νότο της Ιταλίας- ξεκαθαρίσματα λογαριασμών.
Σαν εκπρόσωπος του λευκού κολλάρου της αριστείας, προτίμησε να ιδρύσει μια ΜΚΟ, την «Fight Impunity» ή «Μάχη ενάντια στην ατιμωρησία» -έχουν φοβερή πλάκα τα ονόματα που δίνουν οι λογής-λογής απατεώνες σε αυτές τις εταιρείες της παραοικονομίας, που λειτουργούν με την ανοχή του επίσημου κράτους σε κάθε χώρα- και μέσα από αυτήν να στήσει το promotion των εργασιακών δικαιωμάτων στο Κατάρ.
Στις σχολές Διοίκησης επιχειρήσεων, οι φοιτητές διδάσκονται ότι για το promotion ενός προϊόντος, μιας ιδέας ή μιας πολιτικής ασχολούντο μέχρι πρόσφατα οι εταιρείες δημοσίων σχέσεων, οι οποίες εξελίχθηκαν στην μήτρα των παλιών διαφημιστικών εταιρειών.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια, στα αναθεωρημένα εγχειρίδια Marketing έγινε η εισαγωγή της έννοιας του Lobby, σαν την ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων που ασκεί πίεση στην πολιτική εξουσία για την προαγωγή των συμφερόντων ενός κλάδου και την συνεπαγόμενη από αυτό διεύρυνση εμπορικών η άλλων δραστηριοτήτων.
Σε κανένα Πανεπιστήμιο, όμως, και σε κανένα manual, μέχρι πρόσφατα, δεν είχε αναφερθεί- επίσημα τουλάχιστον- ότι business η πολιτική επιρροή μπορούσε να ασκήσει μια ΜΚΟ.
Για να είμαστε δίκαιοι, κανένας δημοσιολόγος η μαρκετίστας (Marketer στην γλώσσα της επιχειρηματικής ορθότητας) δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα όρια της λειτουργικής δραστηριότητας μεταξύ μιας ΜΚΟ και ενός Lobby ή μεταξύ μιας εταιρείας δημοσίων σχέσεων και μιας ΜΚΟ, αναφορικά με τις υποθέσεις που χειρίζονται.
Νομικά και οι τρεις μορφές προαγωγής επιχειρηματικών ή κοινωνικών συμφερόντων είναι εταιρείες, με την ΜΚΟ όμως να χαρακτηρίζεται ως μη κερδοσκοπική, δηλαδή να μην διανέμει τα κέρδη στα μέλη τους, αλλά να τα επανεπενδύει στο σκοπό για τον οποίο ιδρύθηκε.
Ιδιαίτερη οικονομική λεπτομέρεια, ευνοϊκή για τις ΜΚΟ, είναι η απαλλαγή από τον ΦΠΑ για τα έσοδα που έχουν από διάφορες εκδηλώσεις, γεγονός που νοθεύει τον υγιή ανταγωνισμό με τα Lobbies και τις εταιρείες Δημοσίων σχέσεων που υποχρεούνται για τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους να εκδίδουν τιμολόγια και να επιβαρύνουν τους πελάτες τους.
Δεν χρειάζεται να αναφέρουμε παραδείγματα, γιατί μια εταιρεία την συμφέρει, για το ίδιο αντικείμενο εργασίας, να δώσει την εργολαβία σε μια ΜΚΟ αντί σε μια εταιρεία δημοσίων σχέσεων.
Είναι λάθος να νομίσει κάποιος ότι οι ΜΚΟ, χάρη στο φορολογικά ευνοϊκό περιβάλλον, παίζουν χωρίς αντίπαλο στο κομμάτι των κοινωνικών δράσεων. Βασικός ανταγωνιστής τους είναι τα φιλανθρωπικά ή πολιτιστικά ιδρύματα, τα οποία διέπονται από άλλο καθεστώς λειτουργίας και σπάνια ελέγχονται -και αυτά- από τις φορολογικές αρχές.
Για λόγους διάκρισης με τις κανονικές εταιρείες, που ασκούν εμπορική δραστηριότητα, εφεξής και οι τρεις παραπάνω εταιρικές μορφές (Δημόσιες σχέσεις, Lobbies, ΜΚΟ) στον τομέα άσκησης πολιτικής επιρροής, συμπεριλαμβανομένων των διαφόρων ιδρυμάτων, θα αποκαλούνται οικονομικά σχήματα.
Ιδιαίτερη κατηγορία οικονομικού σχήματος -υποσύνολο του επιχειρηματικού ιδρυματισμού- είναι τα εκκλησιαστικά ιδρύματα τα οποία έχουν σταθερά έσοδα από τους πιστούς και διανέμουν αυτά, μαζί με τις διάφορες επιχορηγήσεις η δωρεές (πραγματικές ή εικονικές) σε θυγατρικές ΜΚΟ, σε ορφανοτροφεία που λειτουργούν υπό την σκέπη τους, χωρίς -με εξαίρεση τους δικηγόρους τους- να ξέρει ποια είναι αυτή η σκέπη, και σε θυγατρικές θρησκευτικές οργανώσεις ή αποστολές του εξωτερικού· εκεί είναι που χάνει η μάνα το παιδί και ο πιστός τον οβολό του).
Σε καθεστώς ελεύθερης οικονομίας, το χέρι της αγοράς αφήνει όλα αυτά τα οικονομικά σχήματα να ρυθμίσουν από μόνα τους την διαχείριση των αποθεματικών τους. Το προνόμιο μιας εταιρείας δημοσίων σχέσεων να διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο ακίνητα ή μετοχές δεν το στερείται μια ΜΚΟ ή ένα ίδρυμα.
Το δικαίωμα μια εταιρείας να ιδρύει θυγατρικές, να συνάπτει δανειακές συμβάσεις ή να διορίζει μέλη Διοικητικού Συμβουλίου με ή χωρίς αμοιβή δεν το στερείται κανένα από τα παραπάνω οικονομικά σχήματα.
Και ενώ μια εταιρεία, όταν πτωχεύει, δεν έχει το δικαίωμα να μεταφέρει σε νέα εταιρεία μόνο τις απαιτήσεις και να απαλλάσσεται των υποχρεώσεών της, μια ΜΚΟ μπορεί να αλλάζει ΑΦΜ και τίτλο, σαν ποδοσφαιρική ομάδα, και στην παλιά να αφήνει το έλλειμα στο Ταμείο, το οποίο να καλύπτει στη συνέχεια με δάνειο ευεργέτη. Δάνειο το οποίο θα ξεπληρώσει από την νέα ΜΚΟ με έσοδα επιχορήγησης τα οποία θα πάρει από μια κυβέρνηση προκειμένου να στείλει κοτόπουλα στο ΙΡΑΚ. Κοτόπουλα τα οποία ποτέ δεν θα πάνε γιατί θα κηρύξει πτώχευση ο εργολάβος ορνιθοτρόφος, αφού πάρει την προκαταβολή, και ο νέος εργολάβος, συμφερόντων του προηγούμενου πτωχευμένου εργολάβου, θα παραδώσει με νέο αυξημένο τίμημα ληγμένα πουλερικά.
Όταν, λοιπόν, μαρκετίστες και μάνατζερ μεγάλων εταιρειών δεν μπορούν να ξεχωρίσουν διαφορές στον τρόπο που λειτουργούν όλα αυτά τα οικονομικά σχήματα της εμπορίας κοινωνικής μέριμνας και πρόνοιας, και κανένας δεν μπορεί με σαφήνεια να απαντήσει ποιο σχήμα, από αυτά τα παράσιτα της αγοράς, είναι το πλέον κατάλληλο να χειριστεί μια πολιτική υπόθεση, είναι εύλογο ο αδαής αναγνώστης να έχει πολλές απορίες, τις οποίες εν συντομία θα προσπαθήσει να επιλύσει ο κειμενογράφος και εάν είναι δυνατόν οι πεφωτισμένοι των αναγνωστών να δράττονται της ευκαιρίας, προκειμένου να ιδρύσουν και αυτοί μια ΜΚΟ.
Από την άποψη της ιεραρχικής αξιολόγησής τους και του κύκλου των εργασιών τους, ο δείκτης επαγγελματικής σοβαρότητας και κοινωνικής υπόληψης της οποίας τυγχάνουν όλα αυτά τα επιχειρηματικά εκτρώματα στην αγορά, στην υψηλότερη κλίμακα κατατάσσονται οι εταιρείες δημοσίων σχέσεων, στη συνέχεια τα Lobbies -είναι συνήθως επαγγελματικές ενώσεις- και στον πάτο της βαθμολογίας ΜΚΟ, εκκλησιαστικά ιδρύματα και διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις, οι οποίες στα μάτια του κόσμου είναι συνδεδεμένες με ρεμούλες, απάτες, κομπίνες, εκβιασμούς, και φυσικά διασπάθιση δημόσιου χρήματος ή πόρων από δωρεές ή εράνους.
Σε δραστηριότητες που δεν συνδέονται με την πολιτική, τους λομπίστες κανείς δεν τους γουστάρει. Συνήθως είναι πρόωρα συνταξιοδοτηθέντες υπάλληλοι μεγάλων εταιρειών. Οι executives των πολυεθνικών, όταν δεν έχουν κάποιο θέμα με τις Κυβερνήσεις, έχουν κλειστή την πόρτα τους στους λομπίστες.
Τους λένε “σύμβουλους” οι επιχειρηματίες, όταν τους αναθέτουν να πλησιάσουν κανένα πολιτικό και “μεσάζοντες”, όταν οι λομπίστες προτείνουν στους επιχειρηματίες να συναντήσουν πολιτικό για να τον ενισχύσουν σε κάποια προεκλογική εκστρατεία.
Οι ΜΚΟ σε αντίθεση με τους λομπίστες ή τους δημοσιοσχεσίτες, λόγω της προβολής του μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα τους μπορούν να πουλήσουν με μεγαλύτερη ευκολία την ευαισθησία που στερούνται τα υπόλοιπα σχήματα.
Οι πιο πιασάρικες στην αγορά ΜΚΟ είναι αυτές που ασχολούνται με την καταπολέμηση της πείνας σε αφρικανικές χώρες, της παιδικής εργασίας ή της φτώχειας, με τα δικαιώματα των γυναικών ή των ΛΟΑΤΚΙ σε ισλαμικές χώρες, με την ελευθερία της διακίνησης των ιδεών ή την απονομή της δικαιοσύνης και με ό,τι άλλο θέμα μπορεί να σκαρφιστεί η κούτρα ενός εμπόρου της ελπίδας στους ανήμπορους.
ΜΚΟ που ασχολούνται με το περιβάλλον, την λειψυδρία ή την εξάλειψη ασθενειών πατρονάρονται συνήθως από εταιρείες δημοσίων σχέσεων, θυγατρικές πολυεθνικών που προωθούν τα δικά τους συμφέροντα η προϊόντα.
(Παράδειγμα: Φαρμακευτική που θέλει να πουλήσει εμβόλια σε αφρικανική χώρα μπορεί να χρηματοδοτήσει ΜΚΟ για την πρόληψη σχετικής ασθένειας, προκειμένου η ΜΚΟ να λάβει ενίσχυση από κοινοτικούς πόρους για την αγορά εμβολίων.)
Οι ΜΚΟ διευθύνονται κατά βάση από επαγγελματίες επ’ αμοιβή και στελεχώνονται από εθελοντές, σε αντίθεση με τους συναδέλφους τους από τα Lobbies ή τις εταιρείες δημοσίων σχέσεων, οι οποίοι έχουν έδρα, γραφεία και μισθωτούς.
Κατ’ εξαίρεση τα ιδρύματα έχουν Πρόεδρο από την κάστα των φιλανθρώπων, των ευεργετών ή των απογόνων τους, και εκτελεστικά όργανα άμισθα στελέχη τα οποία αμείβονται με ειδική αποζημίωση ή εάν εργάζονται αμισθί -κανένας δεν είναι βλάκας- από τις απολαβές που προσφέρει η διαχείριση των πόρων του ιδρύματος.
Ενισχύσεις οικονομικές παίρνουν αμφότερες οι εταιρείες εμπορίας κοινωνικής ευαισθησίας (ΜΚΟ και ιδρύματα) τόσο από το Κράτος όσο και από ιδιώτες, χωρίς να αποκλείεται η αμφίπλευρη μεταξύ τους χρηματοδότηση ή μεταφορά πόρων από τον έναν στον άλλον.
Δηλαδή, ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα αντί να μοιράζει ρούχα και μερίδες φαγητού σε άστεγους , να χρηματοδοτεί μια ΜΚΟ (όπως συνέβη με ένα Καταριανό ίδρυμα που χρηματοδοτούσε την Fight Impunity) για την καταπολέμηση της φτώχειας και μια ΜΚΟ για να κλείσει τρύπες του Ταμείου της να κάνει δωρεά μερίδες φαγητού, τις οποίες κανείς δεν θα κάτσει να μετρήσει εάν τις μοίρασε και πόσες μοίρασε το φιλανθρωπικό ίδρυμα.
Για επίδοξους απατεώνες ή φιλόδοξα ρεμάλια που θέλουν να κάνουν την είσοδό τους στον χώρο των ΜΚΟ, η σύσταση μιας ΜΚΟ είναι εύκολη υπόθεση.
Το manual της ίδιας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας σας εξηγεί αναλυτικά τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε.
ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΕΛΛΑΔΑ 