Αποκλειστικές πηγές της «Η» αποκαλύπτουν ότι μετά το ελληνικό βέτο στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο και τις εκλογές στα Σκόπια τον Ιούνιο, η διαμεσολαβητική πρόταση του Μάθιου Νίμιτς, η οποία είχε παρουσιαστεί ως «δέσμη ιδεών», ανταποκρινόταν ξεκάθαρα περισσότερο στις ελληνικές παρά στις σκοπιανές απαιτήσεις, προτείνοντας μεταξύ άλλων την ονομασία «Βόρεια Μακεδονία», τη σύνθετη δηλαδή ονομασία με τον γεωγραφικό προσδιορισμό που ζητεί η κυβέρνηση.
Οι συζητήσεις του Ιουλίου είχαν καταλήξει σε αδιέξοδο, με την ελληνική πλευρά να διατηρεί ευλόγως χαμηλούς τόνους και τον κ. Γκρούεφσκι να εγκαινιάζει την πολιτική των επιστολών, σε μια προσπάθεια να διευρύνει την ατζέντα και να διεκδικήσει το ζήτημα της εθνότητας και της γλώσσας. Για την ώρα η Αθήνα επιμένει ότι η συζήτηση πρέπει να αφορά μόνο την ονομασία, αλλά στην πράξη δεν θα πρέπει να αποκλείονται παραχωρήσεις στο θέμα της γλώσσας, εάν πρόκειται να αρθεί το αδιέξοδο.
Με τη «δέσμη ιδεών» τον περασμένο Ιούνιο ο κ. Νίμιτς στόχευε στην έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, με ορατό ορίζοντα κατάληξης, ίσως και ως το φθινόπωρο. Η επιλογή του κ. Γκρούεφσκι να θέσει ζητήματα αναγνώρισης της «μακεδονικής μειονότητας» στην Ελλάδα και της επιστροφής «Σλαβομακεδόνων» που εγκατέλειψαν τη χώρα μας μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου και των κατασχεθεισών περιουσιών τους τορπίλισε τους σχεδιασμούς του διαμεσολαβητή, καθώς η Αθήνα διεμήνυσε ότι δεν προτίθεται καν να συζητήσει τέτοιου είδους διεκδικήσεις.
Η συμπεριφορά του κ. Γκρούεφσκι, η οποία έχει δημιουργήσει τριβές ακόμη και στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ, ερμηνεύεται από κάποιους κύκλους του ελληνικού υπουργείου των Εξωτερικών ως ενδεχόμενη παραίτηση των Σκοπίων από την ευρω-ατλαντική προοπτική, αλλά κάτι τέτοιο, όχι μόνο δεν επιβεβαιώνεται, αλλά αποτελεί και επικίνδυνη ανάγνωση της κατάστασης. Η σκοπιανή πλευρά πολύ δύσκολα θα αποσύρει το ενδιαφέρον της για ένταξη κυρίως στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα όταν η Ουάσιγκτον τώρα περισσότερο από ποτέ αναδεικνύει τη διεύρυνση της Συμμαχίας σε ζήτημα τιμής και απόδειξη ισχύος έναντι της Μόσχας. Η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ούτως ή άλλως πολλαπλώς δυσκολότερο εγχείρημα, ένδειξη για την άμεση προοπτική του οποίου θα έχουμε τον Οκτώβριο, με την έκδοση της Έκθεσης Προόδου της Ευρωπαϊκής Επιροπής για την ΠΓΔΜ.
Η Έκθεση εκτιμάται ότι θα αποκαλύπτει κυρίως την αδυναμία των Σκοπίων να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις της προ-ενταξιακής διαδικασίας, αλλά από ελληνικής πλευράς καταβάλλεται προσπάθεια να συμπεριληφθούν και σαφείς αναφορές στην αδιάλλακτη στάση τους στις διαπραγματεύσεις για το όνομα.
Πολιτικοί των Σκοπίων και αναλυτές της γειτονικής χώρας επιμένουν ωστόσο ότι ο κ. Γκρούεφσκι δεν αποκλείεται να εγκαταλείψει τον αγώνα για το όνομα, ενώ κάθε άλλο παρά αυθεντικός φανατικός είναι, εν αντιθέσει προς τον υπουργό Εξωτερικών Αντόνιο Μιλοσόσκι, ο οποίος λέγεται ότι είναι ακραίος εθνικιστής.
Η επιλογή, λοιπόν, του φανατισμού και των εξωφρενικών διεκδικήσεων μπορεί να φαίνεται και να είναι αυτοκαταστροφική, αποτελεί ωστόσο ψύχραιμη επιλογή από την πλευρά της σκοπιανής κυβέρνησης, με στόχο την εξασφάλιση κάποιων ανταλλαγμάτων που θα επιτρέψουν στον Νίκολα Γκρούεφσκι να μην εμφανιστεί με άδεια χέρια στους ψηφοφόρους του.